Thú chơi mai của người Huế ngày nay không những ngừng lại ở những chậu hoàng mai có hoa và mùi hương kiêu kỳ mà còn có những giống cây mai vàng đắt nhất việt nam mới tưởng chừng chỉ có trong… truyền thuyết.
đấy là nhờ việc lai tạo giống một cách tự dưng. Theo những nhà vườn trồng mai ở Huế, những giống mai đột biến cho hữu hiệu kinh tế cao hơn bởi sự độc, lạ và đặc trưng là có sức sống khỏe, chống chịu với thời tiết.
Giống mai tưởng chừng chỉ có trong… truyền thuyết
Những ngày này, giới chơi mai cảnh ở Huế đang khôn cùng ngạc nhiên và tò mò trước thông tin có một nhà vườn bán giống mai chỉ có trong truyền thuyết - mai "lá ngọc cành vàng". Ấy là vườn mai của anh Phan Văn Quý (xã Thủy Vân, quận Hương Thủy) với những chậu mai cho ra lá, ngọn, búp mai có màu vàng nõn như màu ngọc quý. Khi mai ra hoa, số đông cây mai sẽ chỉ có một màu vàng độc nhất vô nhị trong khoảng ngọn, lá, hoa.
Theo anh Quý, giống mai này được anh phát hiện ở tỉnh giấc Quảng Trị trong một lần được người ta thuê đến coi ngó vườn mai. &Quot;Ban đầu tôi xem nhẹ, thấy đẹp nên chỉ chụp ảnh lại. Đến tối về lại Huế, tôi mới suy nghĩ đúng là có giống mai lạ quá lạ. Cây mai này cao khoảng 5m nhưng lá, cành, ngọn, hoa đều là màu vàng" - anh Quý nhắc.
Hôm sau, anh Quý gọi một số người các bạn chơi mai cảnh ở Huế tới để hỏi và cho họ xem ảnh. Một người trong hàng ngũ này nhắc rằng cây mai này rất có thể là mai "lá ngọc cành vàng" - một loại mai mà dân gian đồn đoán rằng đã từng được vua triều Nguyễn cho trồng trong Đại Nội. Có thể bằng một cách thần kỳ nào đó, giống mai quý này đã trôi dạt trong khoảng cung cấm ra vùng Quảng Trị.
>>Xem thêm: Kỹ thuật nhân giống mai từ những hạt mai giống
tuy vậy, ấy đơn thuần là Đánh giá của dân gian chứ chưa ai khẳng định từng có giống mai lạ tới vậy xuất hiện ở Huế.
"Vậy là tôi lặn lội ra Quảng Trị để xin tìm cây mai này về cho bằng được. Đầu tiên, chủ mai cố định ko bán mà chỉ cho tôi vài cành mai về ghép. Sau này, thấy tôi có duyên với loài mai quý nên người chủ này đã cho tôi khoảng 1.000 hạt mai về làm giống"- anh Quý kể.
Ngọn, lá của cây mai “lá ngọc cành vàng” có màu vàng như màu ngọc quý - Ảnh: NHẬT LINH
Những cành mai "lá ngọc cành vàng" được anh Quý về ghép với thân của cây hoàng mai. Khoảng 1 năm sau, cây mai ghép "lá ngọc cành vàng" cho ra hoa, ngọn, lá màu vàng ngọc với mùi hương đặc thù khiến anh Quý khôn xiết mừng ma lanh. Tuy vậy, 1.000 hạt giống của cây mai thì chỉ sống và lên ngọn được vỏn vẹn… 2 cây.
"Chính Vì thế, loại mai này đã quý nay càng quý hơn" - anh Quý nhắc.
"Quảng hương mộc mai"
Cũng là một loài mai cảnh mới ở Huế nhưng "quảng hương mộc mai" khác với mai "lá ngọc cành vàng" ở chỗ có hương thơm khôn cùng đặc thù, khác hẳn với mùi hương dịu nhẹ của mai vàng thường nhật. Loài mai này được ông Nguyễn Đình Lam (chủ một nhà vườn ở thị trấn Thủy Phương, thị xã Hương Thủy) phát hiện và nhân giống.
>>>Xem thêm: phôi mai vàng là gì? phôi mai vàng giá rẻ 2022 ở những nguồn uy tín
Ông Lam kể rằng vào năm 2002, ông lặn lội về tận vùng Truồi tậu một cây mai đột biến có hoa nở 9 cánh để đem chưng. Hết tết, ông đem giống của cây mai này ra vườn của mình trồng. Đến năm 2008, trong một lần thăm vườn mai ông Lam phát hiện có một mùi hương đặc biệt phát ra trong khoảng khu trồng mai con.
"Một cây mai trong số đội ngũ cây con nở hoa cho mùi hương rất đặc thù. Mùi mặn mòi, thoảng thơm tựa như hoa mộc. Thấy lạ nên tôi đã trồng riêng cây mai này để lấy hạt đem nhân giống" - ông Lam đề cập.
Ngoài cho hương thơm độc đáo, "quảng hương mộc mai" còn cho hoa có màu vàng đậm, phổ quát cánh, lá non hơi đượm hồng và dễ trồng, dễ ra hoa hơn hoàng mai.
"Trong số hàng trăm cây quảng hương mộc mai được tôi ươm trồng trong vườn, từng ghi nhận có cây tạo ra hoa đến 18 cánh" – ông Lam kể.
Kết quả của sự đột biến gen
Cả ông Lam và anh Quý đều cho rằng hai loài mai mới trên đều là kết quả của sự đột biến gen. &Quot;Có thể con ong, con bướm trong lúc lấy phấn hoa đã vô tình thụ phấn cho hoa mai. Cho nên mới sinh ra những loại mai mới độc, lạ đến như vậy" - ông Lam đề cập.
Chính vì sự độc lạ này đã đem lại hiệu quả kinh tế rất cao. Anh Phan Văn Quý cho biết bắt đầu từ đưa "lá ngọc cành vàng" vào kinh doanh, cực nhiều người đã ủng hộ loài mai mới này. &Quot;Giá của cây "lá ngọc cành vàng" đắt gấp đôi so với hoàng mai cộng kích cỡ. Cây đắt nhất tôi từng bán có giá khoảng 145 triệu đồng" - anh Quý đề cập.